میلاد عرفانپور، به ستاد خبری هفدهمین دوره جشنواره بینالمللی شعر فجر گفت: ذوقِ شاعری، خدادادی است. ممکن است افرادی امکان کسب بخشی از آموزشهای فنی مرتبط با حوزه شعر را داشته باشند، اما به دلیل محرومیت از این ذوق خدادادی، نتوانند شاعری کنند؛ گام دوم برای کسانی که از این ذوق خدادادی بهرهمندند آن است که بتوانند استعداد شاعری را شکوفا کنند و آن را رشد دهند و بپرورانند.
وی با تأکید بر این که در مرحله «پرورش» نقش نهادهای متولی ادبیات و فرهنگ، پررنگ است، ادامه داد: این نهادها میتوانند در پرورش استعدادها، نقشآفرینی کنند تا کسانی که ذوق و توانمندی شاعری دارند بتوانند مسیر هموارتری را بپیمایند و به هدف خود دست پیدا کنند؛ یکی از مسیرهای این نقشآفرینی، گسترش محافل ادبی توسط دولت و متولیان ادبیات است.
مدیر دفتر شعر موسسه شهرستان ادب، در ادامه محافل ادبی را پایگاههایی برای رشد استعدادهای شعر توصیف کرد و گفت: شاعران نوآموز در این محافل آموزش میبینند و شعرهایشان چکشکاری میشود؛ آنها در این محافل میآموزند که چگونه ساختمان فنی شعر را رعایت کنند؛ نیز خلاقیت ادبی را فرا میگیرند؛ و در مجموع، این محافل، مهمترین پایگاهی است که یک شاعر برای رشد ادبی به آن نیاز دارد.
این شاعر آیینی با تأکید بر ضرورت زمینهسازی به منظور تولید بیشتر کتابها و الگوهای خوب برای شاعران جوان، اضافه کرد: هرچه کتابهای خوب بیشتری در حوزه شعر داشته باشیم، طبیعتا شاعران جوان ما ذوق پختهتری خواهند داشت؛ آنها میتوانند از اشعاری که میخوانند، الگو بگیرند و به جهش و رشد بهتری در شعر دست پیدا کنند؛ انگیزهبخشی به شاعران جوان از طرق مختلف در این حوزه کمککننده است.
جشنوارههای شعر، از عوامل انگیزهبخشی به شعرای جوان
عرفانپور برگزاری جشنوارهها و مسابقات مختلف در حوزه شعر را از جمله عوامل انگیزهبخشی به شعرای جوان عنوان کرد و ادامه داد: به واسطه جشنوارهها و مسابقات، بخشی از زمینهها برای نو به نو بهتر شدن و جدیتر دنبال کردن مسیر شعر توسط شعرای جوان، فراهم میشود.
وی در ادامه در تعریف شعر خوب گفت: شعر خوب، شعری است که هم به لحاظ فنی و ادبی مسیر درستی را طی کرده و برجستگی و شاخصهای لازم را دارا باشد و هم به لحاظ محتوایی، مفاهیمی را به مخاطب ارائه کند؛ شاعر خوب شاعری است که آنی و جانی دارد که آن را به مخاطب تزریق، معنای قابل عرضهای را به مخاطب عرضه و دست مخاطب را از روشنی و معنا و کشف تازهای پر میکند.
صاحب کتاب «پاییز بهاری است که عاشق شده است» در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر این نکته که شعر خوب، شعری است که نگاه مخاطب به زندگی را تغییر دهد و حالش را بهتر کند، ادامه داد: سرودن چنین شعری، مستلزم آن است که شاعر در مسیر درستی حرکت کند؛ قرآن برای ما که مسلمانیم و اعتقادات خود را از این کتاب الهی و احادیث اهلبیت(ع) میگیریم، مسیر شاعری را تصویر کرده و به ما گفته که شعر و شاعر مطلوب باید به چه ویژگیهایی داشته باشد.
محتوای شعر خوب، انسان را به کمال نزدیکتر میکند
عرفانپور ادامه داد: شعر خوب با محتوای خود انسان را به رشد، تعالی و کمال نزدیکتر میکند.
وی در پاسخ به پرسشی درباره میزان توفیق جریان نقد شعر در تقویت اشعار گفت: ما در ایران منتقدان توانمندی داریم و جلسات و کارگاههای نقد شعرِ بسیاری برگزار شده است اما ساحت نقد و نظر، باید بیش از این در فضای شعر پررنگ شود؛ آنچه از نقد در حال حاضر وجود دارد، کافی نیست؛ البته باید درنظر داشت که سنبه نقد آنقدر پرزور نشود که خلاقیتِ شاعر و به ویژه شاعران جوان را به حاشیه ببرد.
سراینده مجموعه «از آخر مجلس» همچنین با تأکید بر این که نقد شعر نباید به یکدستسازی اشعار منتج شود، اضافه کرد: نقد نباید تنوع اشعار را از میان ببرد، به گونهای که شاعران مختلف، مانند هم شعر بسرایند؛ این یکدستسازی میتواند از عوارض نقدِ غیراصولی باشد.
عرفانپور در ادامه حالِ شعر امروز را مطلوب توصیف کرد و گفت: با این وجود، وقتی به قلههای شعر در گذشته مینگریم، انتظار داریم که حالِ شعر بهتر باشد؛ زمینه و زمان باید به گونهای رقم بخورد که ما شاعرانی برجسته همچون قلههای شعر فارسی در ادوار گذشته را در آینده نزدیک شاهد باشیم؛ ما شاعران همروزگارِ بزرگی داریم که در قید حیات هستند و شعر خوب هم کم نداریم اما همچنان در رسیدن به قلهها ناکام ماندهایم.
مدیر دفتر شعر موسسه شهرستان ادب شعر را مهمترین هنر ایرانیان توصیف و ابراز امیدواری کرد که حسب وعدهها، جایگاه ویژهتری را برای شعر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای متولی شاهد باشیم.
عرفانپور در ادامه درباره جشنواره شعر فجر گفت: باید تدابیری اتخاذ شود تا جشنواره شعر فجر را در آینده به جشنواره مطلوبِ شعر در ایرانِ عزیز اسلامی و جشنوارهای که بتواند از این هنر نمایندگی کند، تبدیل کنیم؛ هرچه نگاه به شعر اصولیتر باشد و شعر به عنوانِ شعرِ همه ساحتهای انسان، مورد توجه باشد و شعرای اصیل و ارزشمند، بیشتر در سطوح اجرایی و علمی محور قرار بگیرند و بکار گرفته شوند، ثمره جشنواره، مطلوبتر خواهد بود.
امیدواری برای احیاء شعر در میان هنرها
وی تأکید کرد: در کنار این امور، هرچه جوایز جشنواره شعر فجر، ارزشمندتر شود، انگیزهبخشی قوت بیشتری خواهد داشت و میتوان امیدوار بود که شعر در میان هنرهای دیگر احیا شود؛ متأسفانه شعر سالها در مقابل هنرهای دیگر از جمله سینما، مغفول مانده است و امید میرود که این شرایط رو به بهبودی برود.